Berlijn werd opgericht in de 12e eeuw, en werd toen de hoofdstad van het kleine land van Pruisen. Pruisen groeide snel in de 18e en 19e eeuw, en vormde de basis van het Duitse Rijk in 1871. Berlijn werd een grote wereldstad, bekend om haar leidende rol in de wetenschap, muziek, musea, hoger onderwijs, overheid en militaire zaken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd het vrijwel verwoest door bombardementen en straatgevechten. Het verloor zijn leiderschap in de wereld. Met de hereniging van Duitsland in 1990, werd Berlijn hersteld als hoofdstad en grote wereldstad.
13e - 14e eeuw
De oorspronkelijke Slavische stad Berlijn, was op de oostelijke oever van de Spree. De eerste Duitse kolonisten bereikten het gebied waarschijnlijk in de 11e of 12e eeuw. Ze stichtten een tweede stad, genaamd Cölln, op het eiland in de Spree (nu bekand als Museumeiland). In de 12e eeuw kwam het gebied onder Duitse heerschappij als onderdeel van de Markgraafschap van Brandenburg, gesticht door Albert de Beer in 1156. Het jaar 1237 werd later genomen als jaar van oprichting. Toen de Duitse nederzetting toenam, verdween het Slavische karakter van de stad en de twee nederzettingen werden samengevoegd tot de stad Berlijn - Cölln (formeel voegden ze samen in 1709). Op het wapen van Berlijn is een embleem van een beer, deze is ook nagelaten door Albert de Beer. Tegen 1400 hadden Berlijn en Cölln 8000 inwoners. Een grote brand in het centrum in 1380 beschadigde de meeste schriftelijke verslagen van de eerste jaren, evenals de verwoestingen van de Dertigjarige Oorlog van 1618-1648.
15e - 17e eeuw
In 1415 werd Frederik I keurvorst van Markgraafschap van Brandenburg, waar hij regeerde tot 1440. Later regeerden leden van de familie Hohenzollern tot 1918 in Berlijn, eerst als keurvorsten van Brandenburger, later als koningen van Pruisen en tenslotte als Duitse keizers. Toen Berlijn de residentie van Hohenzollern werd, moest het de vrije status van de stad opgeven. Haar belangrijkste economische activiteit veranderde van de handel naar de productie van luxe goederen. Halverwege de 15e eeuw steeg het bevolkingscijfer snel, wat leidde tot armoede. Ook kwamen de inwoners van Berlijn in opstand tegen de bouw van een nieuw koninklijk paleis voor keurvorst Frederik II Irontooth. Het protest was niet succesvol, de burgerij verloor zelfs veel van haar politieke en economische privileges. Vervolgens werd Berlijn de koninklijke residentie van de Brandenburgse keurvorsten.
In het begin van de 16e eeuw werden 100 Joden beschuldigd van hostieschending, en 38 van hen werden levend verbrand. Anderen werden verbannen. in 1576 doodde de builenpest ongeveer 4000 mensen in de stad. Tegen 1600 had de stad 12.000 inwoners.
Van 1618 - 1648 had de Dertigjarige Oorlog verwoestende gevolgen voor Berlijn. Een derde van de huizen werden beschadigd en de stad verloor de helft van zijn bevolking. In 1640 volgde Frederick William zijn vader George William op als keurvorst van Brandenburger. Later initieerde hij een beleid ter bevordering van immigratie en religieuze tolerantie. In de daaropvolgede decennia breidde Berlijn sterk uit in oppervlakte en bevoking met de oprichting van nieuwe buitenwijken zoals Friedrichtswerder en Dorotheenstadt. In 1647 werd de boulevard Unter den Linden aangelegd tussen Tiergarten en het paleis.
Koninkrijk Pruisen
In 1701 kroonde keurvorst Frederik III zichzelf als Frederik I, koning van Pruisen. Hij gaf opdracht tot de bouw van het kasteel Charlottenburg in het westen van de stad, en maakte Berlijn hoofdstad van het nieuwe Koninkrijk Pruisen.
In 1709 telde Berlijn 55.000 inwoners. Cölln en Berlijn werden uiteindelijk verenigd onder de naam van Berlijn. In 1710 werden de steden Berlijn, Cölln, Friedrichswerder, Dorotheenstadt en Friedrichstadt verenigigd als Koninklijke hoofdstad en residentie van Berlijn.
Toen Pruisen groeide, groeide Berlijn ook en de koningen maakte het het middelpunt van cultuur en kunst. Onder koning Friedrich Wilhelm II werd de Berlijnse groei gestimuleerd door zijn vastbaredenheid om een grote militaire macht op te bouwen. Er waren meer mannen nodig, dus bevorderde hij immigratie van protestanten uit Duitsland, Zwiterserland en Frankrijk. Hij introduceerde universeel basisonderwijs, zodat de soldaten konden lezen en schrijven. In 1720 bouwde hij in de stad het eerste grote ziekenhuis en medische school, de Charite, nu het grootste academische ziekenhuis van Europa. In de stad kwmen veel wapenfabrikanten waardoor de fundamenten werden gelegd voor monteurs, ingenieurs, technici en ondernemers, waardoor Berlijn een industriële grootmacht werd. In 1740 bereikte de bevoling 100.000 waarvan 26.000 soldaten.
In 1806 marcheerden Franse troepen Berlijn in, er werd een zelfbestuur aan Berlijnverleend en de militaire hervorming is gestart. 3 jaar later vonden de eerste verkiezingen voor het Berlijnse parlement plaats. Vanaf 1812 mochten Joden alle beroepen uitoefenen. De bevolking van Berlijn bleef groeien van 200.000 naar 400.000 in de eerste helft van de 19e eeuw, waardoor Berlijn de vierde grootste stad van Europa werd.
Keizerlijke Hoofdstad
Na de overwinning op Frankrijk in de oorlog van 1870, werd in 1871 het Duitse Rijk opgericht. Pruisen werd de grootste en veruit meest invloedrijke staat in het nieuwe Duitse Rijk, en Duitsland werd de machtigste natie in Europa. Wilhelm I werd keizer. De keizerlijke regering en het militaire etablissement werden uitgebreid. In 1884 kwam het parlementsgebouw, de Reichstag.
In 1870 werden de hygiënische omstandigheden in Berlijn een van de slechtste van Europa. Moderne riolering werd gebouwd tegen het einde van de jaren 1870. In openbare gebouwen waren de sanitaire voorzieningen heel primitief. De wetenschappers, ingenieurs en stedenbouwkundigen moesten de problemen oplossen, en van de stad een modelstad maken. Doordat Berlijn bleef groeien, waren ook verbeteringen aan infrastructuur nodig. In 1896 werd de bouw van de metro (U-bahn) begonnen en werd in 1902 voltooid.
Musea werden gebouwd en uitgebreid, en Berlijn werd een belangrijke muziekstad. Berlijn domineerde het Duitse theaterlandschap.
Eerste Wereldoorlog
Er was veel steun van de bevolking voor de oorlog in 1914. Tegelijkertijd was er angst, en veel mensen voorspelden een korte zegevierende oorlog, maar die hoop werd doorbroken. Het Westelijk Front werd een moordmachine. Er waren geen voorbereidingen getroffen voor de oorlog, en geen voorraden van essentiële goederen aangelegd. De industrie werd een chaos en werkloosheid steeg. Uit eindelijk werden ook kerkklokken en koperen daken gebruikt om om te smelten tot wapens. Door de Britse blokkade van Duitsland werd het afgesneden van levering van essentiële grondstoffen en levensmiddelen. De textielfabrieken produceerden veel leger uniformen, en er was een tekort aan warme kleding voor de burgers. Zeep was schaars, net als warm water.
De voedselvoorziening was steeds meer gericht op aardappelen en brood, het werd moeilijker om vlees te kopen. Er werden gaarkeukens geopend. Duitse vrouwen waren niet werkzaam in het leger, maar vele deden betaalde arbeid in de industrie en in fabrieken, en ook een groot aantal deed vrijwilligerswerk. De huisvrouwen werd geleerd hoe te koken zonder melk, eieren of vet. Banken, verzekeringsmaatschappijen en overheidsinstellingen huurden vrouwen in voor de administratieve posities. Ook in fabrieken werden nu de vrouwen gezet voor ongeschoolde arbeid. De voedselsituatie verbeterde in 1918 door een betere oogst, maar er waren nog steeds tekorten met hoge prijzen en gebrek aan specerijen en vers fruit.
Weimarrepubliek en Tweede Wereldoorlog
Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog werd de monarchie en aristocratie omver geworpen en werd Duitsland een republiek, de Republiek van Weimar. Berlijn bleef de hoofdstad. In 1918 richtten radicalen, geïspireerd door de communistische revolutie in Rusland, de Communistische Partij van Duitsland (KPD) op. In 1919 is geprobeerd de macht te grijpen maar dit mislukte. In 1922 werd de minister van buitenlandse zaken Walther Rathenau vermoord in Berlijn. De economische situatie was slecht. Duitsland moest grote sommen geld betalen voor eerherstel na het Verdrag van Versailles.
Er werd veel geld gedrukt door de regering, waardoor de inflatie enorm was. Vanaf 1924 werd de situatie beter vanwege Amerikaanse hulp, en de hoogtijdagen van Berlijn begonnen. In 1922 werd het spoorwegnet getransformeerd in de S-Bahn, en een jaar later werd luchthaven Tempelhof geopend. Berlijn had de op een na grootste binnenhaven in het land. Adolf Hitlers Nazi Partij won zetels in het parlement. Op 20 juli 1932 werd de Pruisische regering onder Otto Braun ontslagen. De republiek nderde zijn afbraak, anagevallen door rechts en links. Op 30 januari 1933 werd Hitler kanselier van Duitsland.
In de late jaren 1930 maakte Hitler en zijn architect Albert Speer plannen voor het nieuwe Brlijn, een wereldstad. Alle projecten waren van gigantische omvang. De oorlog stelde alle bouw uit, er werden gigantische betonnen torens geplaatst als basis voor luchtafweergeschut. In april 1945 vielen troepen Berlijn binnen om de stad te veroveren. DIt waren troepen van de Sovjet-Unie. Vele mensen kwamen hierbij om het leven. Uiteindelijk, op 30 april 1945, pleegte Hitler zelfmoord, waardoor na een paar dagen Duitslans capituleerde. Er was veel schade in Berlijn door de Twede Wereldoorlog.
De verdeelde stad
Diverse geallieerde troepen van het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie bezetten Berlijn na de Tweede Wereldoorlog. Berlijn werd in vier sectoren verdeeld, van deze troepen. Het werd het middelpunt van de Koude oorlog. Kort daarop gingen de Franse, Britse en Amerikaanse sector samenwerken. De sobjettroepen hoopten de hele stad te annexeren, de mensen uit de westelijke sectoren mochten niet door de sector van de Sovjet-Unie reizen vanaf 24 juni 1948. Het probleem was dat de Westelijke sectoren waren omringd door de sector van de Sovjet-Unie, waardoor overland geen goederen konden worden vervoer naar de Westelijke sectoren. De oplossing was dat alle goederen met vliegtuigen werden aangevoerd. De blokkade werd opgeheven in mei 1949. In datzelfde jaar werd de Bondsrepubliek Duitsland opgericht, bestaande uit de westerlijke sectoren. De Sovjet-sector werd de Duitse Democratische Republiek (DDR). Oost-Berlijn werd hoofdstad van de DDR en de DDR kreeg een communistische regering. West-Berlijn werd beschouwd als een deelstaat van de Bondsrepubliek, het was niet de hoofstad ervan. Vanaf 1962 was er een dienstplicht voor de DDR en dus ook de inwoners van Oost-Berlijn. Steeds meer mensen vluchtten daardoor naar West-Berlijn, waardoor de DDR besloot om West-Berlijn te isoleren. Dit begon met prikkeldraad maar werd al snel vervangen door een muur. De mensen die van Oost- naar West-Berlijn probeerden te vluchten, werden neergeschoten. Bij Checkpoint Charlie was een doorgang, wardoor westerse toeristen Oost-Berlijn konden bezoeken. John F. Kennedy heeft een toespraak gehouden in West-Berlijn, waarbij hij zei 'Ich bin ein Berliner', om de mensen in West-Berlijn een hart onder de riem te steken.
De ontevredenheid in de DDR werd erg groot, en het regime had er geen grip meer op. Op 9 november 1989 werd de muur dan ook afgebroken door demonstranten waardoor de grens werd geopend. Op 3 oktober 1990 werd het officieel herenigd, en de Duitse deelstaten traden toe tot de Bondsrepubliek.